Samen

naar beter

Cohousen voor sociale huurders: De Werve Hoef

Situering

Cohousen is in, maar momenteel is het aanbod voor kwetsbare groepen beperkt. De nood is er wel. De Ideale Woning zet een vernieuwend cohousingsproject op waarbij ze de toekomstige bewoners vanaf het begin betrekt. De Ideale Woning is een sociale huisvestingsmaatschappij in Antwerpen en omliggende randgemeentes. Naast sociale woningen verhuren en verkopen, werken ze aan goed samenleven in de sociale woonwijken.

Vraag

De Ideale Woning bouwt tegen 2024 de cohousingssite De Werve Hoef. Elk gezin zal een volwaardig appartement huren. Daarnaast kunnen ze gebruik maken van ruimten die gemeenschappelijk zijn, zoals een gemeenschappelijke tuin, leefruimte, fietsenstalling en wasserette. De toekomstige bewoners geven mee vorm aan de woonsite en aan het samenleven.

Onze werkwijze

Avansa begeleidt het participatieproces met de toekomstige bewoners. Dit zijn de fasen zoals ze bij het begin zijn vastgelegd.

  • De toekomstige bewoners werken een woon- en leefprogramma uit: hoe willen ze leven, wat vinden ze belangrijk, hoe willen ze elkaar ontmoeten, wat willen ze delen.
  • De toekomstige bewoners en De Ideale Woning stellen een engagementsverklaring op dat ze ondertekenen.
  • We zoeken en selecteren samen een architect die dit woon- en leefprogramma omzet naar een plan.
  • We zoeken en selecteren samen een ondernemer die de cohousingsite realiseert.

Verloop

Periode 2018-2020

In september 2018 wordt de oproep voor kandidaten gelanceerd. Vanaf januari 2019 starten de eerste overlegmomenten met de bewoners wat in april 2019 leidt tot het engagementscharter dat de toekomstige bewoners en De Ideale Woning ondertekenen. De toekomstige bewoners leren elkaar beter kennen.

De klankbordgroep die vanaf het najaar 2019 samenkomt, bespreekt vooral het proces, de samenstelling van de bewonersgroep en de woonwensen aan de hand van de resultaten van een individuele enquête. Tot eind 2019 zitten we met de bewoners ongeveer elke 2 à 3 weken samen om een duidelijke visie te formuleren hoe de potentiële bewoners samen willen wonen en wat ze met elkaar willen delen.

Periode 2020-2022

In de maanden januari en februari 2020 verschuift het accent van de bewonersvergaderingen meer naar wat luchtigere materie. Vanaf dat moment werken we vooral aan de wijze waarop de bewonersgroep zich in de verdere toekomst wil organiseren, onder andere met het oprichten van verscheidene werkgroepjes.

In 2020 start de zoektocht naar een architectenbureau. Dit verloopt via een ontwerpwedstrijd. Het architectenbureau wordt geselecteerd in drie fasen, waarbij de toekomstige bewoners betrokken zijn. Doorheen de periode van 2020 en 2022 wordt het duidelijk dat een aantal fundamentele wijzigingen nodig zijn voor de haalbaarheid van het project.

Een belangrijk aspect in de periode van 2020 tot 2022 is de manier van besluitvorming en communicatie. Dit met het oog op de toekomst waar de bewoners zelf met elkaar zouden communiceren en beslissingen nemen. Er wordt gebruikt gemaakt van de CONSENT methode1 en verbindende communicatie. Dit is geen gemakkelijke leerproces. De groep oefent meermaals op deze methoden met onder andere een rollenspel.

Uiteraard is de periode van 2020 tot 2022 ook duidelijk getekend door de maatregelen tegen corona. Dit maakte dat er meermaals gebruik werd gemaakt van digitale overleggen en wandelingen. De coronamaatregelen hadden hierdoor ook een invloed op de timing en de uitvoering van inhoudelijke stappen (ontwerpplannen) en informele ontmoetingsmogelijkheden.

Een aandachtspunt waaraan we in 2022 beginnen te sleutelen zijn de wederzijdse verwachtingen. Vanaf de start is er ook een verloop in de bewonersgroep. Daarnaast sluiten zich ook nieuwe mensen aan. Dit komen en gaan van groepsleden heeft uiteraard ook een impact op de groepsdynamiek.