Vervoersarmoede groot bij sociale huurders

Ongeveer 19% van de Belgen leeft in ‘vervoersarmoede’. Als je je moeilijk kan verplaatsen heeft dat gevolgen voor je participatie in de samenleving. De kost van privévervoer is vaak de grootste drempel. Sociale huurders ervaren meer dan gemiddeld vervoersarmoede. Een deel van de oplossing voor vervoersarmoede ligt in deelsystemen.

Een participatieproject met de bewoners

Najaar 2019 beginnen we de bewoners van twee sociale woonwijken in Mortsel en Essen te informeren over een deelsysteem. Ze kunnen instappen in de bewonersgroep en zo mee wegen op beslissingen over kostprijs, type vervoersmiddel, onderhoud en reservatiesysteem. We gaan dus samen een deelsysteem uitwerken. Het deelsysteem geraakt zo afgestemd op de noden en wensen van de toekomstige gebruikers.

Coronacrisis hindert en leidt tot stopzetting

Het project loopt wegens de coronacrisis vanaf maart 2020, niet zoals gehoopt. We moeten de fysieke bijeenkomsten telkens opnieuw annuleren. Ondanks verschillende pogingen om terug uit de startblokken te schieten, wordt stilaan duidelijk dat we het systeem niet meer operationeel krijgen tegen eind 2021. En dus zetten we het project stop. Ook omdat De Ideale Woning het deelsysteem op lange termijn niet meer haalbaar vindt.

Drempels, noden en wensen

Toch geloven we dat we zonder corona een succesvol project hadden afgeleverd. Want de noden en de motivatie van de bewoners zijn groot. Aan de hand van enkele bewonersbijeenkomsten brachten we volgende drempels, noden en wensen in kaart.

Drempels

• Onbekend maakt onbemind: veel bewoners kennen het concept van deelmobiliteit niet.
• Enkele ideeën overheersen:
  • Je moet je eigen auto delen.
  • Het is geen flexibel systeem: je moet (lang) op voorhand reserveren, in een noodgeval heb je er niets aan.
  • Je moet een abonnement nemen en dus dikwijls duur in verhouding tot het gebruik.
• Angst voor een ongeval en schade aan de auto: wat betaalt de verzekering, wat betaal je zelf?
• Onzekerheid of ze met de auto gaan kunnen rijden (te grote auto, …).
• Angst voor een ingewikkeld reservatiesysteem met een app. Nood aan uitleg vooraf en een duidelijke handleiding.
• Vrees dat de auto niet netjes en in orde achtergelaten wordt, en dat je steeds moet gaan tanken (of opladen).
• Onzekerheid over de regels rond het uitlenen van de auto aan familieleden.
• Bezorgdheid over parkeerplaats.

Noden en wensen

• Ook elektrische bakfietsen zijn populair.
• Geen te grote auto.
• Duurtijd gebruik: niet voor (lange) vakanties.
• Eerder sporadisch gebruik: niet systematisch voor woon-werkverkeer.
• Een app is handig, maar er is ook telefonische ondersteuning nodig zijn voor wie geen internet, smartphone of computer heeft.
• Via een gedragen deelsysteem, kan je de gebruikers ook warm maken om samen dingen te doen, bijvoorbeeld samen de auto of fiets poetsen, fietsband plakken, …
• Leren autorijden zou ook handig zijn, mits goede afspraken en verzekeringen.
• Deelnemers betalen liefst meteen na elke verplaatsing, dus niet via een factuur of abonnement.

Deelmobiliteit voor iedereen

We geloven dat aanbieders van deelmobiliteit hun deelsysteem toegankelijker kunnen maken voor iedereen. Dat kan door een draagvlak te creëren en bezorgdheden weg te nemen. We delen de resultaten van het project graag met de betrokken gemeenten, andere organisaties en aanbieders van deelmobiliteit. Zo wordt dit project hopelijk toch nog een startschot.

Dit project liep in samenwerking met sociale huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning, met subsidies van het Vlaams Agentschap Innoveren en ondernemen (VLAIO)