Wim Van Lancker: “De transitie moet rechtvaardig zijn. En de tijd dringt.”

Na een lekkere maaltijd trokken we naar een aula om te luisteren naar Wim Van Lancker. Hij werkt bij het Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KUL) en schreef het boek: “Waarom gele hesjes niet met een bakfiets rijden.” Zijn uitgangspunt is dat ongelijkheid centraal moet staan in de klimaatverandering. De transitie moet rechtvaardig zijn. En de tijd dringt.

De samenleving is gepolariseerd en we leven in bubbels. De ‘gele hesjes’ zien diensten verdwijnen en voelen zich verliezers in een wereld in verandering, ze worden niet gehoord. De ‘bakfietsers’ liggen niet wakker van de miserie van de ‘gele hesjes’. De welvaartstaat brokkelt beetje bij beetje af bij een sputterende economie. Klimaatpremies komen ten goede aan de middenklasse, niet aan huurders of wie geen elektrische auto kan veroorloven. Collectieve oplossingen zoals een beter openbaar vervoer blijven uit.

Wim Van Lancker stelt drie principes voor:

• Belast klimaatschadelijk gedrag op een rechtvaardige manier.
• Geef meer aan wie meer nodig heeft.
• Sla twee vliegen in één klap met een ecosociaal beleid.

Creëer een Mexican wave

We hebben een gedeeld verhaal nodig, over de bubbels heen, dat draagvlak creëert. Alleen als iedereen zich verbonden voelt, is een Mexican wave mogelijk (zoals in een vol voetbalstadium). Ook diegenen die nog niet overtuigd zijn, gaan dan toch meedoen.

Rol voor het middenveld?

Het middenveld kan het draagvlak van onderuit creëren. Breng bubbels lokaal bij elkaar en neem ieders noden serieus.

Maak samen lokale keuzes over: ruimtelijke ordening, inrichting van de publieke ruimte, outreachend sociaal beleid, toegankelijke dienstverlening, (sociale) huisvesting, subsidies voor en aanmoedigen van circulaire economie, faciliteren van de korte keten, …

Gesprekken in groepjes

De lezing gaf veel stof tot nadenken. In groepjes wisselden we uit hoe we als middenveld kunnen werken aan een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid. We danken alle aanwezigen voor de zinvolle input!

Een kleine greep uit wat we hoorden.

Om mensen in een kwetsbare context in actie te brengen: vertrek vanuit hun verontwaardiging en vertaal dit naar een positief verhaal.

Geef mensen eigenaarschap door coöperaties op te richten waar ze inspraak hebben, of een sociaal rollend fonds waarbij ze voor klein bedrag een aandeel krijgen met inspraak.

Werk met ambassadeurs als herkenbare sleutelfiguren voor de doelgroep.

Het middenveld en burgerinitiatieven zitten zelf dikwijls in een middenklassenbubbel en zijn dikwijls niet gekend bij mensen in een kwetsbare positie: maak de brug met hun belangengroepen.”

Maak de noden van de doelgroep bekend bij de overheid.

Werk samen met actiegroepen.

Context: hoe?

•  Vaak is het niet een kwestie van niet willen bezig zijn met klimaatverandering, maar vooral de kennis niet hebben. Gezondheid is bijvoorbeeld een thema dat je kan linken aan klimaatverandering.

• Creëer eerst vertrouwen om kennis over te dragen.

• Veel mensen ervaren veel stress en kunnen daardoor niet rustig nadenken: ontstress de mensen!

• Maak het een ‘dicht-bij-je-bed-show’ door ervaringsgericht te leren.

• Taal is een drempel.

• Sla de brug met religie.

• Neem een open houding aan.

• Praat met mede- en tegenstanders.

Context: waar?

• Ga vindplaats gericht aan het werk. Zet in op laagdrempelige ontmoetingsplekken, zoals sportverenigingen, scholen en gebedshuizen.

• Creëer plekken zoals een samentuin waar warme gesprekken ontstaan en mensen kennis kunnen delen.

Interesse?

Heb jij een idee om rond klimaatrechtvaardigheid aan de slag te gaan? Of om met mensen rond wonen, mobiliteit of een ander klimaatthema aan de slag te gaan? Contacteer ons en we kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen. Stuur een mailtje naar info@atmosfeermakers.be.

Ken je Atmosfeermakers al? Hierrond groeperen we initiatieven die zich inzetten voor een beter (lokaal) klimaat.

Proef de sfeer