Samen
naar beter
Vrije en onvrije burgers gaan in Dialoog
20 november 2023

Drie jaar lang werkte het samenwerkingsverband Dialoog rond de vraag: hoe gaan we als samenleving om met misdrijf, straf en herstel. Er waren verhalenprojecten en mail art, slampoetry en cinema, webinars, podcasts en nog veel meer.
Donderdag 23 november staat in Leuven het sluitstuk gepland van Dialoog. Overdag loopt de Herstelconferentie (volzet), ‘s avonds speelt het theaterstuk ‘123 vragen’.
Dialoog: een samenwerking met vele partners
Dialoog is een samenwerkingsproject tussen 10 regionale Avansa’s, de Rode Antraciet, de Huizen, Moderator en vele partners uit regionale samenwerkingsverbanden. Samen willen we het maatschappelijk debat stimuleren over het thema herstel en zo mee een draagvlak creëren voor een herstelgerichte samenleving.
Ook Avansa regio Antwerpen leverde een kleine bijdrage. Deze was mee te danken aan de fijne samenwerking met de gevangenis van Antwerpen (Hulp- en dienstverlening en JWA). Zo konden we vorig jaar, ondanks de overbevolking en onderbezetting, enkele creatieve sessies rond herstel uitwerken op de mannenafdeling.
In gesprek met vrije en onvrije burgers in Antwerpen
In oktober van dit jaar konden we ook een dialooggroep opstarten. Daarbij gingen vrije en onvrije burgers met elkaar in dialoog over de thema’s misdaad, straf en herstel. We betrokken twee hogescholen (AP en KDG) die het thema Herstel in hun opleiding integreren. Tien studenten en evenzoveel bewoners van de Begijnenstraat gingen in gesprek, met open blik.
De studenten kwamen na de schooluren langs om vragen te formuleren die we meenamen naar de gevangenis. We betrokken de perspectieven dader, slachtoffer, samenleving. We focusten op misdaad, straf en herstel.
- Wat is een rechtvaardige straf?
- Wanneer heb je je slachtoffer recht gedaan?
- Wat kan de samenleving doen om herstel te vergemakkelijken?
Binnen de gevangenismuren ging een zelfde gesprek van start met onvrije burgers. Ook hun vragen verzamelden we. Waarna beide groepen elkaar ook in real live en real time ontmoetten. Ze traden in dialoog met gezamenlijke afspraken en in een veilige context. Nieuwsgierig, eerlijk en als gelijkwaardige gesprekspartners. Los van labels, als burgers, formuleerden ze antwoorden, standpunten en suggesties over herstel.
Na twee intense en beklijvende dialooggesprekken volgde nog een creatieve naverwerking op Avansa. Een aantal studenten gingen ’s avonds aan de slag vanuit het medium woord en traden letterlijk buiten hun comfortzone. Zo vulden ze onze ‘herstelkoffer’ van 2022 aan met extra teksten. Poëtisch, authentiek en aangegrepen. Deze figuurlijke toolkit komt terecht in de snuisterhoek van de Herstelconferentie.
De dialooggesprekken in stad Antwerpen kwamen tot stand dankzij een gemixt team: Nancy Van Eynde (Moderator), Thomas Baeckens (de Rode Antraciet) en Annelies en Ilse (Avansa regio Antwerpen). En met de actieve medewerking van Catherine Vander Zande van AP Hogeschool Antwerpen en Wendy Peeters van KdG Hogeschool.
Theaterperfomance ‘123 vragen’
De output van de in Vlaanderen gevoerde dialooggesprekken werd verwerkt in de theaterperformance ‘123 vragen’ (door SLAK). Daarin proberen Adriaan Severins en Gideon Hakker te komen tot een nieuwe vorm van dialoog, door middel van vragen aan zichzelf, elkaar en het publiek. ‘123 vragen’ houdt het midden tussen een lezing, een toneelstuk en een workshop. Adriaan en Gideon hebben er zelf nog veel vragen over.
Meer over theaterperformance ‘123 vragen’